Koncepcja zagospodarowania przestrzennego miejsc, gdzie ginęli (Katyń) i gdzie zostali pochowani (Katyń, Charków, Miednoje) polscy jeńcy wojenni, Ofiary mordu katyńskiego, została wyłoniona w drodze konkursu w 1996 roku. Do realizacji wybrano pracę zespołu, kierowanego przez artystę rzeźbiarza Zdzisława Pidka z Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku i Andrzeja Sołygę z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Budowę cmentarzy poprzedziły prace ekshumacyjne zlecone przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Polskie ekipy archeologów wydobyły z dołów śmierci szczątki Ofiar i tysiące przedmiotów, które przechowała ziemia, a które dzisiaj są najcenniejszym depozytem Rady Ochrony i Rodzin Katyńskich, złożonym w Muzeum Katyńskim.

Trzy miejsca różnią się topografią (rzeźba terenu, wielkość i usytuowanie dołów śmierci i zbiorowych mogił etc.), ale autorom projektu udało się nadać jednolity charakter wszystkim cmentarzom. Wspólne założenia ideowe znalazły swoje plastyczne wcielenie dzięki powtórzeniu kilku stałych elementów. Wybrane jako dominujący materiał żeliwo zakonserwowano tak, aby sprawiało wrażenie pokrytego patyną.

Polskie Cmentarze Wojenne otwarto w 2000 roku. Dla Rodzin Katyńskich był to prawdziwy pogrzeb ich Bliskich. Wdowy, córki i synowie czekali na ten moment 60 lat.